تناوب سببی در زبان فارسی

Authors: not saved
Abstract:

در این مقاله تناوب سببی در زبان فارسی مورد بررسی قرار می­گیرد. با بررسی داده­های فارسی نشان داده­ایم فعل‌های ضدسببی در بازنمایی واژگانی خود بر وجود مؤلفه سبب و موضوع خارجی دلالت می­کنند. در ادامه با تحلیل تناوب سببی در چارچوب رویکرد واژگانی- ساختمند نشان داده­ایم تناوب سببی حاصل حضور عبارت زبانی حاوی فعل در دو چارچوب معنایی است که شامل چارچوب سببی و چارچوب ضدسببی می­شود. این دو چارچوب حاصل کانونی شدن بخشی از صحنه طرح­واره­ای هستند که توسط فعل توصیف می­شود و به همراه چارچوب نحوی مربوط، به صورت ساخت‌های فعلی سطح پایین نشان داده می­شوند. علاوه بر این نشان داده­ایم تناوبی بودن یک فعل، علاوه بر ویژگی‌هایی معنایی فعل به موضوعات فعلی به کار رفته در جمله نیز بستگی دارد. این مسئله در رویکردهای واژگانی به تناوب سببی قابل تبیین نیست زیرا درج واژگانی در نحو رخ می­دهد اما در چارچوب رویکرد فوق که یک انگاره کاربرد- بنیاد محسوب می­شود، می‌توان آن را تبیین کرد. در این رویکرد ساخت‌ها عبارات زبانی را به عنوان یک کل تایید می­کنند بنابراین نقش موضوعات فعلی در تناوبی بودن فعل‌ها بر اساس این رویکرد توضیح داده می­شود.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عوامل مؤثر بر تناوب سببی در زبان فارسی

بسیاری از زبان شناسان، ساخت موضوعی و تظاهر موضوع‏ها را در تناوب‏های سببی/ خودانگیخته ازمنظر رویکردهای واژگان‎گرا بررسی کرده‎اند. در مقالۀ حاضر، انشعاب‎های مختلف رویکردهای واژگان‏گرا را بررسی، نقد و مقایسه می کنیم و سپس فرضیۀ اصلی این رویکردها را مورد آزمایش قرار می‏دهیم. در این رویکردها، فرض این است که ویژگی‏های معنایی و واژگانی فعل تعیین‏کنندۀ ساخت موضوعی و تناوب موضوعی است. در این مقاله، مبتن...

full text

بررسی ساختهای سببی ساخت¬واژی زبان فارسی

از آنجائی­که مطالعات چند دهه اخیر در­خصوص معنای محمول با نگاشت مستقیم ساخت رویدادی در نحو و معنا قادر به توجیه پدیده­های زبان­شناختی بسیاری گردیده است، در مقاله حاضر نیز به پیروی از دیدگاه­های تجزیه محمولی به بررسی ساخت­های سببی ساختواژی می­پردازیم و با بهره­گیری از آزمون قید تکرار «دوباره» نشان خواهیم داد که برخلاف برخی مطالعات پیشین که شکل­­گیری این­گونه محمول­ها را به حوزه واژگان محدود ساخته...

full text

تصویرگونگی ساخت‌های سببی در زبان فارسی: اصل فاصله

مطالعات گستردۀ انجام‌شده در سه دهة اخیر نشان می‌دهد که ساختار واژی ـ نحوی ساخت‌های سببی در زبان‌های مختلف منعکس‌کنندة ادراک انسان از چگونگی رابطة سبب و نتیجه در رویدادهای جهان خارج است. در این پژوهش، پس از پرداختن به مفاهیم اصلی، ارکان و انواع ساخت‌های سببی (واژگانی، صرفی و مرکب)، در چهارچوب یافته‌های کامری (1989)، دیکسون (2000)، و هایمن (1983)، (اصل تصویرگونگی فاصله)، با استناد به شواهد و داده...

full text

تناوب های «آغازی/ سببی» و «معلوم/ مجهول» در فارسی

در زبان فارسی تناوب «آغازی/سببی» هم به­صورت واژگانی وجود دارد و هم اشتقاقی، و تناوب «معلوم/ مجهول» صرفاً اشقاقی (نحوی) است. در این مقاله با ارائۀ ملاک­هایی نشان داده­ایم که تقریباً همواره راهی برای تمیز آنها وجود دارد. این ملاک­ها عبارت اند از: 1- جمله­های مجهول را به دلیل کنشگر مستتر نمی­توان با قید «خودبه­خود» به کار برد، اما جمله های آغازی با این قید به­کار می­روند؛ 2- جمله­های مجهول را بخاطر ...

full text

بررسی ساختهای سببی ساخت¬واژی زبان فارسی

از آنجائی­که مطالعات چند دهه اخیر در­خصوص معنای محمول با نگاشت مستقیم ساخت رویدادی در نحو و معنا قادر به توجیه پدیده­های زبان­شناختی بسیاری گردیده است، در مقاله حاضر نیز به پیروی از دیدگاه­های تجزیه محمولی به بررسی ساخت­های سببی ساختواژی می­پردازیم و با بهره­گیری از آزمون قید تکرار «دوباره» نشان خواهیم داد که برخلاف برخی مطالعات پیشین که شکل­­گیری این­گونه محمول­ها را به حوزه واژگان محدود ساخته...

full text

شمایل های سببی در زبان فارسی

شمایل¬گونگی به عنوان مفهومی بنیادین در زبان¬شناسی شناختی، به وجود انگیختگی میان صورت و معنای ساخت¬های زبانی اشاره دارد و بیانگر هر گونه تطابق، قیاس و یا شباهت میان صورت یک نشانه و مصداق آن می باشد. در رویکرد شناختی زبان بخشی از نظام شناختی در نظر گرفته می¬شود که سازمان مفهومی ذهن را باز می¬تاباند و نشانگر جهان در ذهن گوینده است. بر اساس این نگرش، تجربه جهان خارج و شناخت در ساختار زبان منعکس می¬...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 1

pages  75- 94

publication date 2013-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023